Gaatje, hoe zit dat?

Opbouw tanden en kiezen:

De tanden en kiezen in ons gebit bestaan uit meerder lagen:

• Het glazuur (een harde beschermlaag aan de buitenkant)
• Het tandbeen of dentine (een minder harde laag onder het glazuur)
• De pulpa of zenuwkamer (holle ruimte met bloedvaten en zenuwen welke uitmond in 1 of meerdere wortelkanalen)

Een aantasting van een tand of kies welke helemaal door de glazuurlaag heen is en in de volgende laag (het tandbeen, of dentine) is terecht gekomen noemen we een gaatje (of met een moeilijk woord cariës). Eenmaal door het glazuur heen kan de aantasting zich relatief snel uitbreiden in het zachtere tandbeen. Aangekomen bij de zenuwholte kan dit zorgen voor een ontsteking van de zenuw en bloedvaten daarin. Dit voel je als kiespijn.
Om dit te voorkomen moet het aangetaste tandbeen worden weg gehaald en moet het gaatje dicht worden gemaakt met een vulling.

Zuren veroorzaken gaatjes:

Het glazuur is het hardste materiaal in ons lichaam en beschermt de tand of kies tegen invloeden van buiten.
Naast ongelukjes (bijvoorbeeld bijten op iets hards in ons voedsel), of verkeerde gewoonten waardoor het glazuur sneller slijt (bijvoorbeeld het kauwen op pennen, of bierdoppen van fles halen met kiezen) zijn zuren en suikers in ons eten en drinken de grootste oorzaak van gaatjes.

Bacteriën in onze mond zetten suikers in ons voedsel, drinken en snoep om in zuren. Daarnaast zitten er in ons voedsel en drinken zuren. In light-dranken (bijvoorbeeld 7-Up light) zitten dan wel geen suikers (goed voor de lijn), maar wel zuren. Ook de populaire energie-drankjes brengen veel schade toe aan het glazuur van het gebit.
Zuren lossen het glazuur op, waardoor het zacht en kwetsbaar wordt. Het speeksel heeft minimaal 1 uur nodig om de zuren te neutraliseren zodat het glazuur zijn oorspronkelijke hardheid weer terug krijgt. Glazuur groeit niet meer aan, dus moeten we er voorzichtig mee zijn. Dit doen we door een goede reiniging van ons gebit en onze eet- en drinkgewoonten aan te passen.

Gaatjes ontstaan meestal in de moeilijk bereikbare plaatsen zoals de groefjes in de kauwvlakken en de ruimten tussen tanden en kiezen. In de praktijk zien wij de meeste gaatjes terug tussen de kiezen. Dat komt omdat je de ruimte tussen de kiezen niet schoon kunt krijgen met poetsen alleen. Door de ruimte tussen je kiezen niet schoon te maken sla je 40% van het oppervlak van je kiezen over met schoonmaken!! Deze plekken schoonmaken kan door flossen, of stokeren, of rageren. De tandarts of mondhygiënist kan je hierbij adviseren en laten zien wat bij jou het beste werkt en hoe het moet.
Op deze manier schoonmaken kun je aanvullen met een spoelmiddel met fluoride. De fluoride in het spoelmiddel versterkt het glazuur en maakt het minder gevoelig voor gaatjes.
Hoewel diverse reclames suggereren dat hun spoelmiddel schoonmaakt op de moeilijk bereikbare plaatsen, is dit helaas niet waar. Als dat jouw doel is met een spoelmiddel, dan is het weggegooid geld.

Bijkomend voordeel van het schoonmaken van de tussenruimten is dat het tandvlees op die plekken niet geïrriteerd en ontstoken raakt (gingivitis). Ontstoken tandvlees kan uiteindelijk uitmonden in aantasting van het kaakbot (parodontitis), waarbij tanden en kiezen uiteindelijk los gaan staan.
Dus door de tussenruimten dagelijks schoon te maken (liefst voor het slapen) sla je twee vliegen in één klap!!

Tanderosie een steeds vaker voorkomend probleem:

Een andere aantasting van het glazuur is tanderosie. Door eet- en drinkgewoonten is tanderosie tegenwoordig een steeds groter wordend probleem. Door zuren lost de glazuurlaag van onze tanden en kiezen op. We hebben het dan niet over een klein plekje dat wordt aangetast, maar over hele vlakken van tanden en kiezen waarbij het glazuur dunner wordt en uiteindelijk verdwijnt  als eet- en drinkgewoonten niet worden aangepast. Dat kan leiden tot tanden en kiezen die bovenmatig gevoelig zijn voor kou en warmte, waardoor het eten en drinken vervelend wordt. Doordat de glazuurlaag dunner wordt zal de volgende laag (tandbeen of dentine) welke geliger is zichtbaarder worden. Een minder wit gebit is het gevolg.

Wil je meer weten over tanderosie en over welke dranken dit meer, minder, of niet veroorzaken, klik dan hier